Bitcoin vẫn được “khái thác ngầm" sôi nổi ở Trung Quốc sau lệnh cấm chính thức

Công nhân chuyển giàn khai thác tiền điện tử tại một cơ sở ở tỉnh Tứ Xuyên. Nguồn ảnh: AFP | Getty Image

Giống như bao thợ đào tiền ảo khác đã hoạt động ngầm kể từ khi Bắc Kinh đàn áp ngành này vào đầu năm nay, anh Ben đang không ngừng tìm cách “luồn lách" để tránh bị phát hiện, anh cũng đã yêu cầu được gọi bằng biệt danh để bảo toàn danh tính.

Anh đã phân bổ thiết bị khai thác của mình tại nhiều địa điểm khác nhau để không có hoạt động nào nổi bật trên mạng lưới điện. Anh cũng đã “trốn sau công tơ” (behind the meter), lấy điện trực tiếp từ các nguồn điện nhỏ, cục bộ không được kết nối với mạng lưới điện, chẳng hạn như tại các con đập. Anh cũng đang thực hiện che đậy dấu vết trên mạng của mình.

Anh nói rằng anh ấy đã quen với việc “chạy vạy" khi điều hành một doanh nghiệp ở Trung Quốc, nhưng sáu tháng thực sự khó khăn. Anh không biết được chính phủ sẽ nặng tay đến mức nào để đào thải hoàn toàn ngành này.

Mỏ bitcoin ở Tứ Xuyên, Trung Quốc. Nguồn ảnh: The Washington Post | Getty Images

Theo chân những kẻ ngoài vòng pháp luật

Mặc dù Bắc Kinh đã trục xuất các thợ đào tiền ảo vào tháng 5 và mạnh tay hơn với lệnh cấm khai thác vào tháng 9 và tháng 11, nhiều nguồn tin cho biết rằng có tới 20% tất cả các thợ đào bitcoin trên thế giới vẫn ở Trung Quốc. Con số này thấp hơn so với mức cao điểm trước đó, khoảng 65% đến 75% thị trường toàn cầu, nhưng vẫn nhiều hơn mức ước tính  0% từ Đại học Cambridge. 

Dữ liệu từ công ty an ninh mạng Qihoo 360 của Trung Quốc cho thấy hoạt động khai thác tiền điện tử ngầm dường như đang tồn tại và phát triển tốt ở Trung Quốc. Trong một báo cáo tháng 11, nhóm nghiên cứu ước tính rằng trung bình có khoảng 109.000 địa chỉ IP khai thác tiền điện tử đang hoạt động ở Trung Quốc hàng ngày. Hầu hết các địa chỉ đó, theo báo cáo, là ở các tỉnh Quảng Đông, Giang Tô, Chiết Giang và Sơn Đông.

Một số thợ đào - đặc biệt là các nhà khai thác quy mô nhỏ, những người không có tài nguyên hoặc kết nối để di cư ra nước ngoài - nhận thấy rằng tình hình rất nghiêm trọng, vì vậy họ đã ngừng hoạt động, “nằm vùng" trong vài tuần, và sau đó trở lại, thực hiện một số biện pháp phòng ngừa cho diễn biến tiếp theo.

Một kỹ thuật viên kiểm tra các máy khai thác bitcoin tại một cơ sở khai thác do Bitmain Technologies Ltd. điều hành, ở Ordos, Nội Mông, Trung Quốc, vào thứ Sáu, ngày 11 tháng 8 năm 2017. Nguồn ảnh: Qilai Shen | Bloomberg | Getty Images

Cuộc đàn áp lần này rất khác với nhiều lý do. Trung Quốc đã phải đối mặt với tình trạng thiếu năng lượng tồi tệ nhất trong một thập kỷ, dẫn đến việc cắt điện, khai thác tiền điện tử cũng đang cản trở các mục tiêu tích cực vì khí hậu. Ngoài ra thì Trung Quốc cũng đang thử nghiệm tiền kỹ thuật số phát hành bởi Ngân hàng Trung ương, đồng tiền này có thể giúp chính phủ theo dõi chi tiêu trong thời gian thực. 

Dù động cơ là gì, sự đối đầu của chính phủ đối với tiền điện tử ngày càng rõ ràng.

Ví dụ, ở các tỉnh Chiết Giang, Giang Tây, Hà Bắc và Nội Mông, chính phủ đã thực hiện các hành động ở các mức độ khác nhau, chẳng hạn như yêu cầu các quan chức địa phương tự kiểm tra tuân thủ, sàng lọc địa chỉ IP đối với hoạt động khai thác bất hợp pháp, truy quét trường hợp khai thác ngầm, bắt giữ và trục xuất các quan chức bị nghi ngờ tham gia vào các kế hoạch khai thác tiền điện tử.

Tuần này, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc cho biết họ đã xác định được hàng chục tổ chức thuộc sở hữu nhà nước ở tỉnh Chiết Giang phía đông đang sử dụng các nguồn lực công cộng để khai thác 12 loại tiền điện tử, bao gồm bitcoin, ether, litecoin và monero. Trong số gần 50 người bị phạt, có 21 người làm việc tại các doanh nghiệp nhà nước hoặc các cơ quan của Đảng Cộng sản.

Bất chấp những nỗ lực đáng kể và ngày càng tăng của chính phủ nhằm loại bỏ việc khai thác tiền điện tử, nhiều người, như Ben, đã tìm ra cách để tồn tại mà không bị phát hiện.

Các kỹ thuật viên tiến hành sửa chữa máy khai thác bitcoin tại một cơ sở khai thác do Bitmain điều hành ở Ordos, Nội Mông, Trung Quốc, vào thứ Sáu, ngày 11 tháng 8 năm 2017. Nguồn ảnh: Qilai Shen | Bloomberg | Getty Images

Đào chui

Khi Trung Quốc bắt đầu yêu cầu loại bỏ hoạt động khai thác tiền điện tử vào tháng 5, hầu hết ngành công nghiệp như chìm trong bóng tối.

Những doanh nghiệp lớn có mối quan hệ ở nước ngoài và tiền mặt dự phòng, đã nhanh chóng tẩu thoát. Nhiều người vận chuyển thiết bị đến Kazakhstan, Hoa Kỳ và các điểm đến quốc tế khác với nguồn điện chi phí thấp và khả năng lưu trữ sẵn có. Một số đại gia đã để lại thiết bị của họ trong các nhà kho tại châu Á, rồi đặt những chiếc máy thế hệ mới nhất để chuyển ra nước ngoài.

Nhưng các cá nhân khai thác nhỏ lẻ với thu nhập hạn chế và ít có quan hệ ngoài nước thì bị hạn chế đi lại do đại dịch, tắc nghẽn chuỗi cung ứng vận chuyển cũng như chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Bán tháo thiết bị thì không hiệu quả, vì lượng hàng tồn kho ồ ạt đã làm tăng giá các thiết bị khai thác mới.

Các công ty khai thác quy mô trung bình đã bị ảnh hưởng nặng nề trong cuộc đàn áp năm nay. Họ không thể giảm tải thiết bị của mình để bù đắp tổn thất, cũng như không thể khai thác lại hết công suất, vì dấu vết dùng điện của họ rất dễ nhận ra.

Nhưng đối với các thị trường nhỏ hơn, như loại mà Ben đang vận hành thì khó nhận diện được. Một số người đã phân bổ khai thác tại nhiều cơ sở trên khắp đất nước mà các nhà chức trách ít để ý đến. Những người khác “sơ cua" những nguồn điện nhỏ, cục bộ, hay từ những con đập nhỏ ở các vùng nông thôn.

Vận hành một mỏ tiền điện tử bất hợp pháp

Mùa mưa ở Trung Quốc kéo dài từ tháng 5 đến cuối mùa thu, dẫn đến lượng thủy điện dồi dào, dễ dàng hỗ trợ cho việc đào tiền ảo.

Các lệnh cấm tiền điện tử của Bắc Kinh được đưa ra khi các thợ đào đã đến Tứ Xuyên và Vân Nam, hai trong số các tỉnh chính để khai thác tiền điện tử, nhờ vào hàng nghìn con đập phi tập trung. So với các nhà máy than ở các tỉnh phía bắc Tân Cương và Nội Mông, những nơi từng là cơ sở của mạng lưới khai thác tiền điện tử, những con đập này khó theo dõi hơn và khó xác định hơn - và do đó ít phải chịu trách nhiệm trước quy định của chính phủ.

Ông Kevin Zhang thuộc công ty tiền tệ kỹ thuật số Foundry, công ty đã giúp đưa hơn 400 triệu USD thiết bị khai thác từ Trung Quốc vào Bắc Mỹ,  cho biết: “Chắc chắn có rất nhiều thợ mỏ gắn bó với hàng trăm nghìn con đập thủy điện ở Tứ Xuyên.”

Cách để không bị phát hiện

Ngay cả trước khi có lệnh cấm, việc các thợ mỏ thuê (hoặc chế tạo) các máy biến áp và trạm biến áp để cung cấp điện cho việc khai thác trực tiếp từ các nhà máy điện đã trở nên phổ biến. 

Tại một trong những địa điểm của mình ở Tứ Xuyên, Ben đã trả một khoản phí để thuê toàn bộ nhà máy điện hoạt động ngoài lưới điện, đó là một cách anh ta giảm khả năng bị phát hiện.

Những người khai thác che giấu địa chỉ IP của họ bằng cách sử dụng mạng riêng hoặc VPN, để che dấu vết trên mạng.

Hầu hết các thợ đào ngầm hiện đang chuyển sang “hội thợ đào" để che giấu dấu vết của họ, tham gia cùng “hội thợ đào" trên khắp hành tinh để kết hợp sức mạnh tính toán. Họ ẩn hashrate của mình, không khoe khoang, tiết lộ về doanh thu. Hashrate là một thuật ngữ trong ngành được sử dụng để mô tả sức mạnh tính toán chung của tất cả các thợ đào trong mạng bitcoin.

Điều này có thể giúp giải thích tại sao thị phần của Trung Quốc trên thị trường bitcoin toàn cầu gần như bằng 0 chỉ sau một đêm, vì hội nhóm Bitcoin đã tự nguyện chia sẻ về chỉ số khai thác bitcoin.

Nhà máy thủy điện Lianghekou trên sông Yalong ở tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc. Nguồn ảnh: Xinhua News Agency | Getty Images

Nguồn CNBC