Doanh nghiệp hứng chịu sự gián đoạn bất chấp thỏa thuận thương mại hậu Brexit

Phùng Mỹ Thứ Bảy | 26/12/2020 16:23

Xe tải chở hàng và xe chở hàng nặng đậu tại Sân bay Manston gần Ramsgate, Anh vào ngày 22.12. Ảnh: AFP.

Lần đầu tiên sau gần 50 năm, hàng hóa di chuyển giữa EU và Anh phải đối mặt với việc kiểm tra hải quan và cần đáp ứng các quy định riêng.

Theo The Wall Street Journal, các nhóm kinh doanh đang kêu gọi thêm thời gian để điều chỉnh thỏa thuận thương mại mới của Anh với Liên minh châu Âu. Họ cho rằng các quy tắc mới được thiết lập có hiệu lực vào tuần tới có nguy cơ làm gián đoạn hoạt động thương mại hàng năm trị giá 590 tỉ USD vốn được lưu thông tự do trước đó.

Anh và EU đã ký một thỏa thuận về mối quan hệ trong tương lai, đặt dấu ấn cho quyết định rời khỏi khối trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2016 của Anh. Ảnh: IntraFish.

Đó là một sự giải thoát cho các doanh nghiệp lo ngại 4 năm đàm phán về mặt chính trị có thể kết thúc mà không có hiệp định thương mại, dẫn đến thuế hàng hóa cho cả 2 bên.

Bất chấp việc được ân giảm, lần đầu tiên sau gần nửa thế kỷ, thực phẩm, xe có động cơ và các hàng hóa khác di chuyển giữa EU và Vương quốc Anh từ ngày 1.1 sẽ phải đối mặt với kiểm tra hải quan và cần đáp ứng các bộ tiêu chuẩn và quy định riêng biệt.

Chính phủ Anh ước tính sẽ có thêm 215 triệu tờ khai hải quan mỗi năm, gần 600.000 tờ khai mỗi ngày, điều này sẽ khiến các doanh nghiệp mất thời gian và chi phí để tổ chức.

Một số công ty sẽ phải trả phí kiểm tra, xin giấy phép nhập khẩu và tìm cách hạch toán thuế giá trị gia tăng. Thực phẩm và động vật xuất khẩu của Anh sang EU sẽ được kiểm tra khi đến, trong khi một số giấy phép chuyên môn trước đây sẽ không còn được tự động công nhận.

Tổng giám đốc Tony Danker của Liên đoàn Công nghiệp Anh cho biết: “Điều quan trọng là cả hai bên phải thực hiện các bước ngay lập tức để giữ cho thương mại tiến triển. Nhóm vận động hành lang kinh doanh muốn có thời gian gia hạn 6 tháng để cho phép các công ty điều chỉnh theo các quy định mới mà không bị phạt.

Nhóm 5 hàng hóa hàng đầu của Anh nhập khẩu từ EU năm 2019. Ảnh: HMRC.

Tổng giám đốc Phòng Thương mại Anh Adam Marshall cho biết: “Các doanh nghiệp phải đối mặt với nhiệm vụ quan trọng là phải thích ứng với các thỏa thuận mới trong vòng 1 tuần trước khi chúng có hiệu lực”

Nhiều công ty đang phải vật lộn với đại dịch và cho nhân viên nghỉ lễ Giáng sinh, đồng thời với các yêu cầu về quy định mới được áp dụng theo từng giai đoạn.

Nhóm 5 hàng hóa xuất khẩu hàng đầu của Vương quốc Anh sang EU năm2019, Ảnh: HMRC.

Phòng Thương mại Mỹ tại EU cũng kêu gọi các quy tắc mới được áp dụng theo từng giai đoạn. Họ cho rằng các thành viên lo ngại về việc họ cần phải thích ứng nhanh như thế nào.

Phát ngôn viên của chính phủ Anh cho biết: họ đang chuẩn bị cho những thay đổi sắp tới, bao gồm đầu tư vào việc làm, công nghệ và cơ sở hạ tầng ở biên giới. Theo đó, việc kiểm soát biên giới sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn.

Thỏa thuận hôm 24.12 không giải quyết toàn diện các ngành dịch vụ, cụ thể, lĩnh vực tài chính của Anh, sẽ mất quyền tiếp cận tự động vào các thị trường EU vào ngày 1.1.

Lo ngại thêm giấy tờ và gián đoạn vận chuyển, các công ty dược phẩm như Pfizer và GlaxoSmithKline PLC đã dự trữ thuốc. Các nhà sản xuất ô tô bao gồm BMW AG đã tích trữ hàng tồn kho và nhà sản xuất máy bay Airbus SE yêu cầu các nhà cung cấp giữ lại các bộ phận bổ sung.

Giám đốc điều hành Simon Cotton của nhà sản xuất quần áo Scotland cho biết: “Mặc dù, thỏa thuận thương mại tự do là một giải pháp cứu trợ lớn, nhưng việc kinh doanh ở châu Âu vẫn phức tạp hơn nhiều so với khi nước Anh vẫn còn thuộc EU.

Theo ước tính của công ty luật Clifford Chance, thỏa thuận bổ sung có thể khiến các doanh nghiệp Anh thiệt hại khoảng 17 tỉ bảng Anh, tương đương khoảng 23 tỉ USD mỗi năm, còn các doanh nghiệp có trụ sở tại EU cũng bị thiệt hại khoảng 14 tỉ bảng Anh.

Cụ thể, giờ đây, các nhà xuất khẩu thịt có trụ sở tại EU và Vương quốc Anh sẽ cần một giấy chứng nhận về việc các sản phẩm của họ đều tuân thủ các tiêu chuẩn sức khỏe của phía đối tác bên kia.

Một nhân viên kê lại quầy bán thịt trong cửa hàng bách hóa Selfridges ở London. Ảnh: Zuma Press.

Giám đốc điều hành Ed Salt của Delamere Dairy cho biết: “Chúng tôi lo ngại về khả năng xảy ra gián đoạn tại các cảng. Tôi không muốn các gói hàng của mình phải xếp hàng dài 7 dặm khi bạn cần chúng để đóng gói sản phẩm”. Mặc dù, hàng hóa chủ yếu bán ở Anh, công ty sữa dê buộc phải gửi hàng về Đức để đóng gói và gửi ngược trở lại Anh.

Các công ty có trụ sở tại EU bán nhiều hàng hóa và dịch vụ vào Anh hơn so với Anh xuất sang Châu Âu. Tuy nhiên, thương mại hàng hóa của Vương quốc Anh với EU chiếm tỉ lệ lớn hơn trong tổng sản phẩm quốc nội của nước này, khoảng 13% so với mức giao dịch của châu Âu với Anh gần 3% GDP.

Một đoàn tàu chở hàng được dỡ hàng ở Cuxhaven, miền bắc nước Đức. Ảnh: AFP.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, Anh chịu trách nhiệm về 10,5% xuất khẩu và 27% nhập khẩu của Ireland, trong khi Đức có thặng dư thương mại hàng hóa trị giá 29 tỉ bảng Anh với Anh, chủ yếu là do gần 600.000 ô tô mà nước này bán cho người Anh mỗi năm.

Rất ít ngành có thể sẽ chứng kiến sự gián đoạn thương mại ô tô 2 chiều giữa Anh và EU hơn 88 tỉ USD.

Vương quốc Anh là thị trường ô tô lớn thứ 2 của châu Âu. Năm ngoái, khoảng 13% ô tô sản xuất tại Đức được chuyển đến Anh, trong khi Anh là thị trường lớn thứ 3 của Ford trên toàn cầu. Hiện, doanh số mua hàng tại Anh chiếm khoảng 30% doanh số bán hàng của Ford tại châu Âu.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu cho biết: “Thương mại hàng hóa sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi các rào cản thương mại dưới hình thức thủ tục hải quan mới”.

Nhà phân tích ô tô Calum MacRae tại GlobalData cho biết: “Chuỗi cung ứng cực kỳ phức tạp là một vấn đề, khi các công ty đã vận hành các nhà máy của mình trong 2 thập niên trên quan điểm về một thị trường duy nhất”.