Tạm biệt “Vua trái phiếu”

Mặc dù đã có nhiều tin đồn từ vài tháng trước đó, sự kiện Bill Gross rời khỏi quỹ đầu tư PIMCO hôm 26/9 vẫn khiến nhiều người sốc. Gross – người có biệt danh là “ông vua trái phiếu” – đã thành lập PIMCO từ năm 1971 và biến nó thành một quỹ khổng lồ với 2.000 tỷ USD tài sản dưới quyền quản lý. 

Năm 2000, công ty bảo hiểm Đức Allianz mua PIMCO nhưng Gross vẫn là CEO và tiếp tục gặt hái nhiều thành công. Total Return – quỹ lá cờ đầu của PIMCO – có lợi suất vượt trội so với các đối thủ nhờ các mô hình toán thông minh và những dự báo chính xác về nền kinh tế. Thậm chí quỹ này còn trở thành quỹ tương hỗ lớn nhất thế giới. 15 năm qua, Total Return có mức lợi suất 164%, cao hơn hẳn so với mức trung bình 116% của ngành.

Gross rời PIMCO để đến với Janus – một công ty nhỏ hơn rất nhiều với giá trị vốn hóa thị trường chỉ đạt khoảng 2 tỷ USD khi tin tức lan rộng (2 tỷ USD tương đương với giá trị tài sản cá nhân của Gross).

Ông đưa ra một thông báo cho biết ông đổi việc làm để tránh xa việc điều hành một tập đoàn khổng lồ và để tập trung vào các khách hàng của mình. Tuy nhiên, báo chí cho rằng hội đồng quản trị của PIMCO có kế hoạch sa thải ông trong một vài ngày sau đó và ông từ chức là để tránh việc này. Douglas Hodge, CEO của PIMCO, cách đó vài tháng vẫn ca ngợi Bill Gross đã “tạo thêm giá trị cho nhà đầu tư nhiều hơn bất cứ ai trong ngành”. Tuy nhiên, khi trả lời tờ Wall Street Journal sau sự kiện, ông lại cho rằng Gross ra đi giúp PIMCO thoát khỏi gánh nặng.

Có 3 lý do chính phía sau sự ra đi của Gross. Nguyên nhân đầu tiên nằm ở phong cách quản lý của ông. Từ lâu Gross vẫn có kế hoạch sẽ trao lại quyền hành cho Mohamed El-Erian, nhà kinh tế học nổi tiếng thế giới đã từng làm việc cho IMF, quản lý công quỹ của ĐH Harvard và còn là Chủ tịch hội đồng phát triển toàn cầu của Tổng thống Obama. Tuy nhiên, tháng 1 năm ngoái, El-Erian – đang là CIO của PIMCO – đột ngột từ chức.

Mặc dù các lãnh đạo của PIMCO nhiều lần khuyến khích Gross thúc đẩy môi trường làm việc thân thiện hơn, ông khiến nhiều cấp dưới mếch lòng theo nhiều cách, ví dụ như chỉ trích họ trong email gửi đến cả nhóm. Nhiều người đe dọa sẽ từ chức nếu ông vẫn làm lãnh đạo ở PIMCO.

Thêm vào đó, cách xử sự trước công chúng của Gross ngày càng lập dị. Ông luôn luôn nói vòng vo – trong bài phát biểu thường xuất hiện cả những chủ đề không liên quan như chú mèo quá cố của ông. Năm ngoái, ông có bài phát biểu tại một hội nghị đầu tư trong bộ dạng mà không ai có thể nghĩ đây là người được giao phó tới 500 tỷ USD. Ông đeo kính đen và so sánh bản thân với Justin Bieber – ngôi sao nhạc pop 20 tuổi nổi tiếng với nhiều scandal.

Những hành động này có thể được tha thứ nếu như Gross tiếp tục đem về cho nhà đầu tư những khoản lợi nhuận khổng lồ. Tuy nhiên trong 3 năm gần đây, một số nhận định sai lầm khiến Total Return bị tụt lại phía sau. Năm 2011, ông cảnh báo trái phiếu chính phủ Mỹ sẽ rớt giá sau khi Fed chấm dứt nới lỏng định lượng và do đó giảm đáng kể lượng Trái phiếu Kho bạc mà Total Return nắm giữ. Khi dự báo về đợt nâng lãi suất không trở thành hiện thực, quỹ của Gross nằm trong 15% bét nhất của ngành. Năm 2012 quỹ này hồi phục nhưng lại thua lỗ 2% trong năm 2013. Kết quả là, nhà đầu tư rút tiền khỏi Total Return.

Tuy nhiên, cổ phiếu Janus vẫn tăng tới 43% sau những tin tức về bước đi của Gross và điều này có nghĩa là nhiều người vẫn đặt niềm tin vào ông. Quy mô nhỏ hơn của Janus sẽ cho phép ông giao dịch những trái phiếu có độ thanh khoản thấp hơn và đây là “mảnh đất mới” để tạo ra phép màu. Trong khi đó, cổ phiếu của Allianz đã giảm 6%.

Đối với PIMCO, chiến thuật tạo nên những lãnh đạo siêu sao đã mang lại tác động tiêu cực: những thay đổi nhân sự tại các quỹ lớn khác như Vanguard, Fidelity hay American Funds hiếm khi được báo chí chú ý. Bằng cách gắn chặt với Gross và El-Erian, PIMCO bị mất một số tài sản khi những nhân vật này ra đi bất chấp những người thay thế được đánh giá cao theo tiêu chuẩn của ngành.

Triều đại của Gross của PIMCO chấm dứt cũng đặt dấu chấm hết cho thời đại các ông trùm quỹ đầu cơ nổi danh thiên hạ mà đại diện là Bill Gross.

Nguồn Infonet/Economist