Ứng dụng giao hàng sẽ "giẫm bẹp" tạp hoá truyền thống?

Ông Sohail Abbas gọi cửa hàng tiện lợi của mình là một "con gián", một thuật ngữ trong ngành công nghệ dành cho các công ty khởi nghiệp sinh lợi có thể tồn tại qua thời kỳ khó khăn. Nhưng gần đây, ông lo ngại rằng công việc kinh doanh của mình sẽ bị các kỳ lân (startup trị giá hơn 1 tỉ USD) "giẫm bẹp".

Nằm trong một khu sang trọng của trung tâm công nghệ phía nam Bengaluru, cách không xa văn phòng của Microsoft và Morgan Stanley, nhưng doanh thu sạp tạp hoá của ông Abbas đã giảm 15% trong năm tính đến tháng 3. Ông cho rằng khó khăn này là do một số ít các công ty startup quick commerce trong nước, bao gồm Blinkit, Zepto và Swiggy, cung cấp dịch vụ giao hàng cho người dân thành thị Ấn Độ trong vòng chưa đầy 20 phút, một tốc độ mà ông Abbas thấy khó có thể sánh kịp.

Mô hình giao hàng nhanh quick commerce mới chỉ ra đời được ba năm tại Ấn Độ, nhưng đã tác động mạnh đến các cửa hàng tạp hóa trong khu phố hơn, so với dịch vụ giao hàng tạp hoá qua ngày do BigBasket của Tata Group khởi xướng cách đây hơn một thập kỷ, hay của Amazon và Flipkart của Walmart. BigBasket kể từ đó đã chuyển sang giao hàng nhanh.

Sự phổ biến tăng vọt của mô hình nhanh chóng này đang đặt ra câu hỏi về tương lai của các cửa hàng địa phương tại các thành phố lớn của Ấn Độ, vốn từ lâu đã thống trị ngành bán lẻ tạp hóa với doanh số lên tới 590 tỉ USD trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2024, với tương đối ít siêu thị lớn. Các nhà bán lẻ như ông Abbas, những người thường nhận đơn đặt hàng giao hàng qua điện thoại, vẫn chưa tìm ra câu trả lời.

"Hầu hết mọi người đến cửa hàng của tôi để mua hàng theo ý thích và không có kế hoạch trước, và đó là phân khúc mà quick commerce đang nhắm đến", ông Abbas, người đã học được cách nói của những người khởi nghiệp như "kỳ lân" và "gián" từ một người cháu trai làm việc tại một công ty công nghệ, cho biết. "Để cạnh tranh với  những công ty này, tôi sẽ phải thuê ít nhất hai người giao hàng tận nhà, điều đó sẽ làm giảm lợi nhuận.", ông chia sẻ.

Kirana Club, một cộng đồng mạng lưới các cửa hàng địa phương, đã tiến hành một cuộc khảo sát tại 9 thành phố vào tháng 4 và phát hiện ra rằng khoảng 1/3 trong số 900 người được hỏi đang mất từ ​​10-30% doanh số vào tay các công ty khởi nghiệp giao hàng nhanh.

Với sự phát triển mạnh mẽ của các công ty khởi nghiệp giao hàng nhanh, được hỗ trợ bởi sự gia tăng sử dụng dịch vụ kỹ thuật số do đại dịch gây ra, Ấn Độ đang đi ngược lại xu hướng toàn cầu.

Các công ty khởi nghiệp về dịch vụ giao hàng tạp hoá như Buyk, Fridge No More và Zero Grocery đã đóng cửa tại Mỹ khi nguồn tài trợ cạn kiệt, trong khi châu Âu chứng kiến ​​một loạt các vụ mua lại.

"Ở phương Tây, các công ty như Walmart, Costco, Carrefour, v.v. chiếm phần lớn trong bán lẻ hàng tạp hóa", ông Kushal Bhatnagar, đối tác liên kết tại công ty tư vấn Redseer, cho biết. Vì vậy, đề xuất về quick commerce tương đối yếu ở đó vì mọi người đã có trải nghiệm mua sắm tốt, không giống như Ấn Độ, nơi bán lẻ không có tổ chức chiếm ưu thế và trải nghiệm kém hơn so với Mỹ hoặc châu Âu.

Giao hàng nhanh phù hợp hơn về mặt hoạt động với các quốc gia đông dân như Ấn Độ. Với 473 người trên một km vuông vào năm 2021, Ấn Độ có mật độ dân số gấp 13 lần Mỹ, theo ước tính của Ngân hàng Thế giới.

Các công ty giao hàng nhanh vận hành những kho hàng không tên tuổi, kích thước tương đương với một căn hộ ba phòng ngủ thông thường ở những khu phố đông đúc của Ấn Độ. Những "kho hàng" này đảm bảo rằng nhân viên giao hàng bằng xe máy sẽ nhận đơn hàng từ một địa điểm cách vị trí của khách hàng không quá 3 km.

Ông Bhatnagar cho biết: "Các kho hàng này chỉ khả thi khi có nhiều người sống xung quanh, nếu không chi phí hoạt động sẽ tăng lên".

Thị phần các ứng dụng giao hàng nhan của Ấn Độ tính theo tổng doanh số.

Các nhà đầu tư mạo hiểm từng hoài nghi đã bắt đầu chú ý. Zepto cung cấp dịch vụ quick commerce là một trong hai công ty khởi nghiệp duy nhất của Ấn Độ đã vượt qua mốc định giá 1 tỉ USD vào năm 2023 trong bối cảnh đầu tư tư nhân giảm mạnh, theo Venture Intelligence, công ty theo dõi thị trường tư nhân. Công ty này đã huy động được 665 triệu USD vào tháng 6 từ một nhóm các nhà đầu tư bao gồm Glade Brook và Nexus Venture Partners, với mức định giá tăng gấp đôi lên 3,6 tỉ USD.

Ông Vaibhav Domkundwar, người sáng lập Better Capital, ban đầu hoài nghi việc giao hàng nhanh sẽ là một sức hút lớn đối với người tiêu dùng. "Phần lớn các nhà đầu tư nghĩ rằng chỉ có một tỉ lệ nhỏ dân số quan tâm đến giao hàng nhanh vì các cửa hàng trong khu phố nằm ngay gần đó, vì vậy đó là sự lãng phí thời gian và tiền bạc", ông nói.

Nhưng ông đã bị chứng minh là sai. Tổng doanh số gộp tích lũy của các nền tảng giao hàng nhanh trong năm tài chính gần nhất đạt 3,3 tỉ USD, so với chỉ 500 triệu USD hai năm trước đó, theo ước tính của Redseer. Con số này chiếm 42% tổng doanh số bán hàng tạp hóa trực tuyến. Công ty đầu tư JM Financial cho biết trong một báo cáo vào tháng 2 rằng doanh số giao hàng nhanh hàng năm có thể vượt quá 40 tỉ USD vào năm 2030.

Redseer ước tính, với 7,8 tỉ USD, các nhà điều hành trực tuyến chỉ chiếm 1,3% tổng doanh số bán hàng tạp hóa trên cả nước, nhưng tỉ lệ này có khả năng sẽ tăng vọt khi mua sắm trực tuyến được áp dụng nhanh chóng ngoài các thành phố lớn của Ấn Độ.

Theo các nhà quan sát trong ngành, khi các công ty khởi nghiệp giao hàng nhanh tham gia vào các dự án mới như thời trang, đồ điện tử hoặc sản phẩm làm đẹp, một cuộc chiến khốc liệt với Amazon và Flipkart là điều khó tránh khỏi.

Khoảng 80% doanh số bán hàng trực tuyến tại nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc thú cưng Dogsee đến từ các công ty khởi nghiệp như vậy, phần còn lại do Amazon và Flipkart chiếm.

"Hai năm trước, thị phần của các ứng dụng giao hàng nhanh là 0", ông Bhupendra Khanal, người sáng lập Dogsee, cho biết. "Giờ đây bất kỳ ai không sử dụng các ứng dụng đó sẽ mất doanh thu vì khách hàng đã thay đổi thói quen mua sắm. Nó giống như cuộc cách mạng tin nhắn tức thời.", ông nói.

Có thể bạn quan tâm:
 Bước ngoặt quan trọng của thị trường tài chính Ấn Độ

Nguồn Nikkei Asia