Sông Amazon thu hẹp rõ nét qua ảnh trước và sau

Các nhánh lớn của Sông Amazon, con sông lớn nhất hành tinh, đang đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến cuộc sống và môi trường trong khu vực. Hạn hán kéo dài ở Brazil đã khiến mức nước của nhiều con sông giảm xuống mức thấp kỷ lục, gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, từ tàu thuyền mắc cạn đến sự đe dọa đối với các loài động vật, đặc biệt là cá heo.

Theo báo cáo của Cemaden, Trung tâm giám sát thiên tai của Brazil, nước này đang trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất từ trước đến nay kể từ khi bắt đầu ghi chép vào năm 1950. Năm nay là năm thứ hai liên tiếp Brazil phải đối mặt với tình trạng này, với gần 60% diện tích đất nước bị ảnh hưởng. Thủ đô Brasília đã trải qua hơn 140 ngày liên tiếp không có mưa, làm cho tình hình càng trở nên nghiêm trọng.

Hình ảnh vệ tinh của sông Rio Negro vào ngày 12/9/2021 so với ngày 16/9/2024. Ảnh: Copernicus

Tại khu vực rừng mưa Amazon, các dòng sông đang hứng chịu tác động nặng nề. Rio Negro, một trong những nhánh lớn nhất của sông Amazon, đang ở mức thấp kỷ lục gần thành phố Manaus. Mực nước của nó giảm khoảng 7 inch mỗi ngày, dẫn đến tình trạng thu hẹp dòng chảy và lộ ra những bãi cát rộng lớn. Theo Lincoln Alves, một nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Không gian Quốc gia Brazil cho biết, "Sự suy giảm nghiêm trọng của Rio Negro là một cảnh báo về ảnh hưởng của khí hậu đến khu vực này."

Tương tự, sông Solimões cũng ghi nhận mức nước thấp nhất từng thấy tại Tabatinga, một thành phố biên giới với Colombia và Peru. Tình trạng tàu thuyền mắc cạn và lòng sông lộ ra hiện đang trở nên phổ biến. Hồ Tefé, một hồ lớn ở bờ phía bắc sông Solimões cũng bị cạn kiệt, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và cuộc sống của người dân địa phương.

Nhánh sông Rio Negro ở Manaus vào ngày 19/6/2024 so với ngày 25/9/2024. Ảnh: AP

Năm ngoái, hơn 200 con cá heo đã chết do hạn hán và nhiệt độ nước tăng cao. Năm nay, tình hình đã tái diễn với số lượng cá heo chết mỗi ngày tăng lên. Các nhà nghiên cứu cho rằng khi hồ cạn kiệt, không gian sống cho cá heo giảm, khiến chúng dễ gặp nguy hiểm hơn khi va chạm với thuyền.

Romulo Batista từ Greenpeace Brazil cho biết, tình trạng hạn hán hiện nay còn nghiêm trọng hơn năm ngoái, với mức nước thấp đã xuất hiện sớm hơn. Ông André Guimarães, Giám đốc Viện Nghiên cứu Môi trường Amazon, cảnh báo rằng hậu quả sẽ rất nặng nề đối với người dân địa phương, những người phụ thuộc vào dòng sông cho thực phẩm và sinh kế.

Hình ảnh vệ tinh của Hồ Tefé vào ngày 26/8/2023 so với ngày 25/8/2024. Ảnh: Copernicus

Nguyên nhân gây ra tình trạng này là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Hiện tượng El Niño đã mang lại thời tiết khô hơn cho khu vực trong năm qua, dù hiện nay đã kết thúc. Tuy nhiên, tình trạng nóng lên toàn cầu và nạn phá rừng tiếp tục làm trầm trọng thêm tình hình. Sự suy thoái của hệ sinh thái đang đẩy khu vực đến bờ vực khủng hoảng.

Biến đổi khí hậu do hoạt động của con người cũng là một yếu tố chính. Báo cáo từ World Weather Attribution cho thấy, hạn hán nghiêm trọng tại lưu vực sông Amazon có khả năng xảy ra cao gấp 30 lần do tác động của biến đổi khí hậu. Ông Guimarães cho rằng tình trạng này là một ví dụ bi thảm về tác động cục bộ của biến đổi khí hậu toàn cầu, đặc biệt là đối với các quốc gia nghèo hơn.

Thông điệp của các nhà hoạt động Greenpeace trên bãi cát của sông Solimões vào ngày 20/9/2024. Ảnh: Reuters

Vào đầu tháng 9, Greenpeace đã công bố một biểu ngữ lớn có dòng chữ "Ai trả tiền?" trên bãi cát mới lộ ra, kêu gọi sự chú ý đến tình hình nghiêm trọng của rừng Amazon. Hạn hán cũng dẫn đến các vụ cháy rừng tàn phá lớn, ảnh hưởng đến môi trường sống và chất lượng không khí tại nhiều thành phố.

Tình hình vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện, khi lượng mưa dự kiến sẽ không đến trong vài tuần tới. Các chuyên gia cảnh báo rằng tình hình có thể tiếp tục xấu đi cho đến tháng 11.

Các nhánh sông lớn cung cấp nước cho Sông Amazon đã giảm xuống mức thấp kỷ lục làm tàu ​​thuyền mắc cạn và đe dọa loài cá heo có nguy cơ tuyệt chủng khi hạn hán đang hoành hành ở Brazil. Ảnh: Reuters

Phần sông của khu vực Educandos nối với sông Rio Negro ở Manaus, Brazil vào ngày 17/6/2024 so với ngày 25/9/2024. Ảnh: AP

Có thể bạn quan tâm:

Nguồn khăn giấy khiến những đám cháy trở nên tồi tệ hơn

Nguồn CNN