Trái đất phá kỷ lục nhiệt tháng 9, 2020 có thể trở thành năm nóng nhất từ ​​trước đến nay

►Hoàn lưu khí quyển bị thay đổi của La Niña trên Thái Bình Dương ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu toàn cầu.

Những gì đang xảy ra là sự kết hợp của hiện tượng ấm lên toàn cầu do đốt than, dầu, khí đốt tự nhiên và sự biến đổi tự nhiên, đặc biệt là sự tàn phá của con người. 

Theo AP, trái đất trở nên nóng kỷ lục vào tháng 9 và năm 2020 sẽ trở thành năm nóng nhất toàn cầu.

Mọi người tụ tập trên bãi biển ở Huntington Beach, California, khi tiểu bang này nóng lên. Nguồn ảnh: AP.

Được thúc đẩy bởi biến đổi khí hậu do con người gây ra, nhiệt độ toàn cầu trung bình đạt 60,750F (15,970C) trong tháng trước, vượt xa năm 2015 và 2016. Theo Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), đây là tháng 9 nóng nhất trong 141 năm lưu giữ kỷ lục. 

Nhiệt độ cũng tăng 1,750F (0,970C) so với mức trung bình của thế kỷ XX. Kỷ lục này được thúc đẩy bởi nhiệt độ cao ở châu Âu, Bắc Á, Nga và phần lớn Nam bán cầu, theo nhà khí hậu học Ahira Sanchez-Lugo của NOAA. Theo đó, California và Oregon được ghi nhận là nơi có những ngày tháng 9 nóng nhất.

Thời tiết khô, gió gây ra nguy cơ cháy rừng cực độ ở Bắc California, nơi những trận hỏa hoạn lớn đã khiến hàng trăm ngôi nhà thiệt hại và hàng chục người thiệt mạng hoặc bị thương. Nguồn ảnh: AP.

Mùa cháy rừng năm 2020 đã phá vỡ các kỷ lục lâu đời và không có dấu hiệu kết thúc vào mùa khô, có khả năng nhiều đám cháy hơn sẽ xảy ra. Tính đến nay vào năm 2020, California đã ghi nhận vụ cháy rừng lớn nhất. Theo NOAA, các đám cháy ở California, Oregon và Washington đã gây ra thiệt hại trị giá hơn 1 tỉ USD.

Theo NOAA, trái đất đã có 44 tháng 9 tăng nhiệt liên tục, ấm hơn mức trung bình của thế kỷ 20 và 429 tháng liên tục (gần 36 năm) không có tháng lạnh hơn bình thường. 7 tháng 9 nóng nhất được ghi nhận là 7 tháng cuối cùng trong những năm gần đây.

Theo nhà khí hậu học Kathie Dello bang North Carolina, điều đó có nghĩa là “không có thiên niên kỷ hoặc thậm chí là các bộ phận của thế hệ Gen-X từng trải qua một tháng 9 lạnh hơn bình thường.

Những gì đang xảy ra là sự kết hợp của hiện tượng ấm lên toàn cầu do đốt than, dầu, khí đốt tự nhiên và sự biến đổi tự nhiên. Nhưng yếu tố lớn nhất là sự ấm lên do con người gây ra.

Quả địa cầu lập kỷ lục này mặc dù có hiện tượng La Niña, đó là sự nguội lạnh của các khu vực ở trung tâm Thái Bình Dương làm thay đổi các hình thái thời tiết và nhiệt độ giảm nhẹ. Hoàn lưu khí quyển bị thay đổi của La Niña trên Thái Bình Dương ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu toàn cầu.

Ảnh hưởng của nhiệt độ và lượng mưa vào mùa đông điển hình (tháng 12 - tháng 2) từ La Niña. Nguồn ảnh: Climate.gov.

Một tác động toàn cầu quan trọng của La Niña là ảnh hưởng của nó đối với mùa bão Đại Tây Dương. La Niña làm giảm lực cắt của gió — sự thay đổi gió giữa bề mặt và các tầng trên của khí quyển — cho phép các cơn bão mạnh lên. Khả năng xảy ra La Niña đã được dự báo tháng 8 của NOAA cho mùa bão Đại Tây Dương. 

Tính đến ngày 8.9, có 17 cơn bão ở mùa này và theo dự báo là tổng cộng 19-25 cơn bão được đặt tên (mùa bão kết thúc vào ngày 30.11). Theo bà Kathie Dello, “Một La Niña không đủ để bù đắp mức độ chúng ta đang làm ấm hành tinh”.

9 tháng đầu năm 2020 là thời điểm ấm thứ 2 được ghi nhận, chỉ sau năm 2016 khi có hiện tượng El Niño ấm lên mạnh mẽ. Có 64,7% khả năng rằng năm 2020 sẽ vượt qua năm 2016 trong 3 tháng cuối cùng để giành danh hiệu này là năm nóng nhất được ghi nhận. 

Nhà khoa học dữ liệu thời tiết Sam Lillo của Đại học Colorado cho biết: Với xu hướng khí hậu, các kỷ lục nhiệt có vẻ như mất nhiều năm để phá vỡ sẽ trôi qua nhanh hơn.

Có thể bạn quan tâm:

► COVID-19 tạo cơ hội để đẩy nhanh việc giảm phát thải khí nhà kính nhưng biến đổi khí hậu vẫn đang tồi tệ hơn