Điểm nghẽn thị trường trái phiếu doanh nghiệp không còn là sự kiện “Thiên Nga Đen”

Tính từ đầu năm đến ngày 14/6, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) ước tính tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm trả gốc, lãi ở mức 61.000 tỉ đồng, chiếm 5,7% giá trị trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành. Trong đó bao gồm 9.300 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã đáo hạn không trả được gốc, còn lại là 51.800 tỉ đồng trái phiếu chưa đến hạn nhưng chậm thanh toán lãi. Lượng trái phiếu chậm trả bắt đầu tăng cao đột biến từ tháng 3 đến nay và vẫn chưa có xu hướng chậm lại. 

Xét về cơ cấu các ngành, bất động sản chiếm tỉ trọng lớn nhất với 71% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm trả nợ, ghi nhận mức 42.400 tỉ đồng. Nhóm tài chính bao gồm các tổ chức tín dụng và kinh doanh chứng khoán không ghi nhận lô trái phiếu nào chậm trả.

Theo ước tính của KBSV, có khoảng 150.600 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn vào nửa cuối năm 2023. Trong đó, lượng trái phiếu đáo hạn tập trung vào quý III với 91.800 tỉ đồng, tăng 26% so với quý liền trước. Áp lực đáo hạn sau đó hạ nhiệt trong vòng 2 tháng trước khi tăng mạnh trở lại lên mức 30.600 tỉ đồng vào tháng cuối năm 2023. Nhóm bất động sản tiếp tục chiếm tỉ trọng lớn nhất (42%) tổng giá trị đáo hạn trong 6 tháng cuối năm.

“Nhìn chung, các vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã không còn được coi là sự kiện “Thiên Nga Đen” trong năm nay do nhà đầu tư đã có sự chuẩn bị từ trước, các tác động về mặt tâm lý được giảm thiểu tối đa và sẽ không gây ra các cú shock như trong năm 2022”, KBSV nhận định. 

Trên thực tế, một số sự kiện chậm trả lãi và gốc đã diễn ra từ cuối 2022 đến nay với quy mô không nhỏ nhưng tác động lên thị trường chung là không đáng kể. Dù vậy, các tác động về mặt dòng tiền, sự ổn định vĩ mô vẫn rất đáng chú ý nếu xảy ra sự đổ vỡ lớn và có ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống ngân hàng, tương tự như sự kiện Vạn Thịnh Phát - SCB. 

Bên cạnh đó, một số yếu tố hỗ trợ khác cũng đã xuất hiện và tác động tích cực lên thị trường trái phiếu doanh nghiệp nói chung và ngành bất động sản nói riêng như: i) Doanh nghiệp dễ đàm phán với trái chủ hơn nhờ các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ; ii) Các chính sách hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp được ban hành ở Nghị định 08 và Thông tư 02,03; iii) Mặt bằng lãi suất giảm (dù có độ trễ), giúp phần nào giảm áp lực trả lãi vay từ đó hỗ trợ phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp. 

“Dù hiện tại chúng tôi chưa nhìn thấy rủi ro xuất hiện 1 cú shock lớn nào ở thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể tác động mạnh đến hoạt động của hệ thống ngân hàng, sự ổn định vĩ mô, cũng như thị trường chứng khoán (tương tự sự kiện Vạn Thịnh Phát - SCB). Tuy nhiên, với quy mô đáo hạn lớn và việc mất khả năng thanh toán đang dần được bộc lộ rõ nét, nợ xấu ngân hàng được dự báo tiếp tục gia tăng, gây áp lực lên chi phí dự phòng, lợi nhuận ngành ngân hàng, mặt bằng lãi suất cho vay và qua đó tác động tiêu cực kiềm hãm đà hồi phục của thị trường chứng khoán”, KBSV đánh giá thêm. 

Có thể bạn quan tâm 

Phiên giao dịch cuối tuần ngập sắc xanh, VN-Index tiến sát 1.200 điểm