Nửa triệu tài khoản mới chỉ là con số

Kể từ khi VN-Index về vùng 650 điểm vào tháng 3/2020, thị trường chứng khoán Việt Nam đã liên tục thu hút nhà đầu tư mới với số lượng tài khoản mở mới lên tới hàng trăm ngàn tài khoản mỗi tháng. Đáng nói là số lượng tài khoản mới vẫn tiếp tục phá đỉnh dù thanh khoản thị trường đang trong xu hướng giảm.  

Tài khoản mới lên đỉnh

Chỉ trong tháng 5/2022, thị trường có 476.332 tài khoản của nhà đầu tư cá nhân được mở mới, một kỷ lục trong hơn 21 năm hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán. Con số này bỏ xa kỷ lục 270.000 tài khoản mở mới trong tháng 3/2022, theo số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán. 

Tại thời điểm cuối tháng 5/2022, tổng số tài khoản trên thị trường có hơn 5,65 triệu, trong đó chủ yếu là của nhà đầu tư cá nhân, tương đương hơn 5,7% dân số, vượt mục tiêu của năm 2025 do Chính phủ đặt ra.

Năm 2021, khi số lượng nhà đầu tư F0 tham gia vào thị trường cũng đã kéo theo nhiều kỷ lục. Thời điểm đó, VN-Index và các chỉ số chứng khoán chính trên sàn HOSE liên tục chinh phục những đỉnh mới. Theo đó, VN-Index đạt mức 1.500,81 điểm vào ngày 25/11/2021, cao nhất trong 21 năm hoạt động.

Thanh khoản của thị trường năm 2021 liên tục lập kỷ lục, giá trị và khối lượng giao dịch bình quân phiên lần lượt đạt trên 21.593 tỉ đồng và 737,29 triệu cổ phiếu, tương ứng tăng 247,27% về giá trị và 120,43% về khối lượng bình quân so với năm 2020. 

Đặc biệt, vào ngày 23/12/2021, thị trường đã có phiên giao dịch kỷ lục với giá trị và khối lượng giao dịch lần lượt đạt trên 45.371 tỉ đồng và hơn 1,32 tỉ cổ phiếu. Tuy nhiên, bối cảnh của năm 2022 lại hoàn toàn trái ngược khiến giới tài chính hoài nghi về độ thực - ảo của số lượng tài khoản chứng khoán hiện tại. 
 
Thanh khoản xuống đáy

Năm 2022 tốc độ tăng trưởng tài khoản mở mới cao hơn so với đầu năm 2021, nhưng thanh khoản thì lại mò đáy. Theo số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thanh khoản thị trường cổ phiếu tháng 5/2022 ghi nhận giá trị và khối lượng giao dịch bình quân phiên lần lượt đạt trên 14.951 tỉ đồng và 540,22 triệu cổ phiếu, giảm 32,40% về giá trị và 20,98% về khối lượng so với tháng 4.

Hình ảnh tại Công ty Chứng khoán HSC. Ảnh: Quý Hòa.

Chia sẻ trên trang Facebook cá nhân của mình, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho hay, thời gian nộp tiền và có phát sinh giao dịch kể từ khi mở tài khoản đã giảm đi rất nhiều so với các tháng trước. Với số tài khoản mở mới tăng kỷ lục như hiện nay, đáng lý ra thanh khoản của thị trường phải rất tốt, nếu không muốn nói là cực kỳ rất tốt.

Làm một phép toán đơn giản, chúng ta có tổng 5,6 triệu tài khoản, có phát sinh giao dịch chiếm đâu đó khoảng 20%, tương đương hơn 1,1 triệu tài khoản. Thanh khoản trung bình tháng 5 dưới 15.000 tỉ đồng. Vậy thì mỗi tài khoản giao dịch tương đương khoảng 13-14 triệu đồng trong tháng 5/2022. Cũng cùng với cách tính đó, giá trị giao dịch trên 1 tài khoản trong năm 2021 là 25 triệu đồng/tài khoản.

Theo kinh nghiệm thực tế, ông Minh cho hay thị trường chứng khoán ở giai đoạn thanh khoản thấp thì nhà đầu tư nhỏ lẻ lại càng không giao dịch nhiều. Ở các công ty chứng khoán vốn vừa và nhỏ thì chắc chủ yếu thu từ các giao dịch cho vay margin lớn. Vậy số tài khoản mới này có ý nghĩa gì?

“Chúng tôi thường định nghĩa tài khoản rác là tài khoản mở cho vui, không có phát sinh giao dịch, điều này có khả năng lắm chứ nhỉ. Với sự ra đời của eKYC và việc có tài khoản ngân hàng thì tự động có tài khoản chứng khoán như hiện nay, kiểu gì cũng có phát sinh. Chưa kể, thị trường xuất hiện một vài công ty chứng khoán lớn mới nổi cùng với “hội anh em” môi giới tìm đến nơi chân trời mới nhằm tìm cách “về lại bờ” thì cũng phát sinh thêm nhiều tài khoản, nghĩa là bình mới nhưng rượu vẫn thế”, ông Minh nhận định .