Thổ Nhĩ Kỳ chấn động vì làn sóng biểu tình

Hôm qua 2/6, hàng chục nghìn người biểu tình đã đụng độ với cảnh sát tại thành phố Istanbul và Ankara, khiến cảnh sát buộc phải dùng tới lựu đạn cay và vòi rồng để giải tán đám đông.

Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ Muammer Guler cho biết khoảng 58 dân thường và 115 nhân viên an ninh đã bị thương trong các cuộc biểu tình những ngày qua. Trước đó, khoảng 1.700 khác cũng bị bắt giữ, ông Guler cho biết.

Tuy nhiên, theo số liệu của một bệnh viện tại Ankara, số người bị thương lên tới 400 dân thường, trong đó một số đang trong tình trạng nguy kịch.

Làn sóng biểu tình và tình trạng bất ổn ở Thổ Nhĩ Kỳ xuất phát từ sự phản đối kịch liệt của người dân đối với kế hoạch tái phát triển công viên Gazi Park - được coi là một ốc đảo xanh hiếm có gần Takism. Những cuộc đàn áp mạnh tay của cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ với người biểu tình nhanh chóng lan sang các thành thị và vùng lân cận khác và bùng phát thành làn sóng biểu tình tại hàng chục thành phố trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ.

Các nhà phê bình cho rằng vụ công viên Gazi Park chỉ là giọt nước tràn ly khi người dân ngày càng bất mãn với chương trình nghị sự bảo thủ và độc đoán của chính phủ. Đây cũng là cuộc biểu tình lớn nhất mà chính phủ của thủ tướng Recep Tayyip Erdogan phải đối mặt kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2002.

Theo các nhà phân tích, các cuộc biểu tình vào cuối tuần qua phần nào tương lai chính trị đầy bất ổn của Thổ Nhĩ Kỳ. Bên cạnh đó, kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ cũng trở thành đối tượng bị tác động mạnh mẽ nhất vì làn sóng biểu tình tồi tệ nhất 2 năm qua.

Trong những ngày gần đây, giá các loại tài sản của Thổ Nhĩ Kỳ liên tục giảm, kèm theo làn sóng bán tháo trên thị trường. Làn sóng bán tháo này một phần là do các nhà đầu tư bắt đầu chuyển hướng quan tâm sang trái phiếu kho bạc Mỹ, song phần lớn nhất là do tình trạng bạo loạn và bất ổn liên tiếp ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Lợi suất trái phiếu Thổ Nhĩ Kỳ tăng đáng kể trong thời gian qua, phần nào cho thấy sự suy giảm niềm tin nhà đầu tư. Trong khi đó, thị trường chứng khoán cũng chịu không ít áp lực. Theo CNBC, các vụ biểu tình cuối tuần qua khiến chứng khoán Thổ Nhĩ Kỳ mở phiên hôm nay giảm tới 6,4%.

Sự hoảng loạn của thị trường cũng khiến đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ xuống thấp nhất 18 tháng hôm 1/6, buộc thống đốc Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ phải yêu cầu chính phủ sớm can thiệp để vực dậy đồng nội tệ.

Kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ trong những năm qua giành được nhiều sự ủng hộ lớn và được hãng Moody's xếp hạng tín dụng ở mức gần cao nhất. Tuy nhiên, các nhà phân tích lại cho rằng kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đang trở nên dễ bị tổn thương hơn trước sự suy giảm niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong bối cảnh thâm hụt tài khoản vãng lai của đất nước đã lên tới 6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Kinh tế trưởng tại Finasinvest Inan Demir nhận định: "Tâm lý hoang mang hiện nay cho thấy các tài sản bằng đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với những rủi ro lớn. Do đó, các cuộc biểu tình quy mô lớn hiện nay, nếu tiếp tục, có thể làm trầm trọng thêm áp lực về tiền tệ và các loại tài sản rủi ro khác".

Nguồn WSJ, Reuters, AFP/Dân Việt