Lá chắn cổ tức trong đầu tư

Với việc lãi suất tiền gửi đang ở mức rất thấp (chỉ khoảng 4,7-6%/năm đối với tiền gửi kỳ hạn 12 tháng), nhiều nhà đầu tư đã tìm đến những kênh đầu tư mới với mức sinh lời hấp dẫn hơn. 

Bên cạnh sự “lấp lánh” của vàng trong năm 2024 khi liên tục lập đỉnh mới thì kênh đầu tư chứng khoán cũng thu hút lượng lớn nhà đầu tư tham gia. Chỉ tính trong 8 tháng đầu năm 2024, nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mở mới hơn 1,4 triệu tài khoản chứng khoán. 

“Chữa lành” bằng cổ tức 

Lợi nhuận trong đầu tư chứng khoán chủ yếu đến từ 2 nguồn chính là chênh lệch giá khi bán cổ phiếu với giá cao hơn giá mua và cổ tức mà công ty chia cho cổ đông. 

Sẽ không có gì cần bàn cãi khi ở thị trường giá lên, việc mua đi bán lại cổ phiếu có thể mang đến lợi nhuận hấp dẫn. Tuy nhiên, ở những giai đoạn thị trường khó khăn, việc chứng kiến giá trị tài sản của mình liên tục giảm sâu đã khiến không ít nhà đầu tư đau đầu. Và khi đó, chiến lược đầu tư theo cổ tức gần như đóng vai trò “chữa lành”, nhất là khi các yếu tố rủi ro như tỉ giá, lãi suất, lạm phát, rủi ro địa chính trị vẫn hiện hữu.

Số liệu thống kê của NCĐT cho thấy, nhiều doanh nghiệp đầu ngành, có nền tảng kinh doanh tốt và có truyền thống chi trả cổ tức bằng tiền mặt hậu hĩnh qua các năm. Có thể kể đến như Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh (mã BMP), một thương hiệu lâu đời trong ngành nhựa xây dựng với truyền thống chi trả cổ tức bằng tiền mặt đều đặn. Lợi suất cổ tức năm 2023 (cổ tức/thị giá cổ phiếu) đạt khoảng 14%, gấp hơn 2 lần lãi suất ngân hàng. Hay Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (mã VEA) cũng có nguồn tiền dồi dào, tiền gửi chiếm gần 48% tổng tài sản. Nhờ dòng tiền kinh doanh ổn định, doanh nghiệp này cũng là cái tên nổi bật khi thường “mạnh tay” chi trả cổ tức. NT2, PAT, SMB cũng là cổ phiếu của các doanh nghiệp có mức lợi suất cổ tức cao. 

Nếu trong thị trường giá lên, nhà đầu tư yêu cầu mức lợi suất cao hơn và lợi suất cổ tức được cho là chưa đủ hấp dẫn thì trong thị trường giá xuống, cổ tức bằng tiền mặt giúp nhà đầu tư giảm giá vốn đã mua, tăng tỉ suất cổ tức/thị giá, góp phần “chữa lành” danh mục của nhà đầu tư. 

Theo các chuyên gia của Agriseco Research, nhà đầu tư có thể lựa chọn những cổ phiếu có nền tảng trả cổ tức tiền mặt cao và đều đặn, có tình hình tài chính lành mạnh. Ngoài ra, ngành nghề doanh nghiệp có tính ổn định cao, ít bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh tế cũng nên được ưu tiên lựa chọn. 

Ai “hợp” với cổ tức? 

Mặc dù chiến lược đầu tư theo cổ tức được ví như nơi trú ẩn hay lá chắn cho nhà đầu tư, nhưng liệu chiến lược đầu tư theo cổ tức có hiệu quả ở thị trường Việt Nam? 

Trả lời câu hỏi của NCĐT, bà Đỗ Minh Trang, Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS), cho hay, để xác định chiến lược đầu tư hưởng cổ tức tiền mặt từ doanh nghiệp có phải là chiến lược hiệu quả ở thị trường chứng khoán Việt Nam hay không, còn tùy thuộc vào mục tiêu đầu tư của từng nhà đầu tư riêng lẻ. Mục tiêu đầu tư được xây dựng trên mối quan hệ tương quan giữa kỳ vọng lợi nhuận, khẩu vị rủi ro, kiến thức chuyên môn của nhà đầu tư. 

“Nhìn chung, chiến lược đầu tư hưởng cổ tức phù hợp với các nhà đầu tư mới tham gia thị trường, có mục tiêu lợi nhuận đầu tư vượt trên mức lạm phát hoặc cao hơn so với lãi suất tiền gửi tiết kiệm hoặc các nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thấp”, bà Trang chia sẻ. 

Tuy nhiên, chuyên gia của ACBS cũng cho rằng, nhà đầu tư khi theo đuổi chiến lược này cần lưu ý một số điểm. 

Đầu tiên, thời điểm phù hợp để theo đuổi chiến lược đầu tư cổ tức là khi thị trường đi ngang, ít có cơ hội lên giá. 

Thứ 2, nhà đầu tư cần có hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp và khả năng sinh lời của doanh nghiệp để đảm bảo dòng tiền cổ tức trong tương lai. 

Thứ 3, lựa chọn thời điểm mua cổ phiếu để ngay từ giao dịch đầu tiên đã có thể tối ưu hóa mức lợi suất cổ tức (cổ tức tiền mặt kỳ vọng/giá mua cổ phiếu). 

Cuối cùng, nhà đầu tư cần tính tới yếu tố khấu trừ thuế thu nhập cá nhân đối với mức cổ tức tiền mặt được nhận (5% thay vì 0,01% phí bán chứng khoán thông thường). 
Có thể thấy, chiến lược đầu tư cổ tức có thể mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt cho những nhà đầu tư mới hoặc có khẩu vị rủi ro thấp. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, nhà đầu tư cần hiểu rõ mục tiêu của bản thân, tìm hiểu doanh nghiệp và tính tới những chi phí liên quan.