Để tàu chở dầu chạy mất, thủ tướng Libya bị phế truất

Thủ tướng Libya đã bị phế truất sau đợt bỏ phiếu bất tín nhiệmcủa Quốc hội trong ngày thứ ba. Nguyên nhân chính của sự kiện này là việc tàuchở dầu đã mang dầu thô rút khỏi cảng biểnnằm trong quyền kiểm soát của phe nổi dậy, xuyên qua hàng rào hải quân phong tỏabờ biển. Việc đó phản ánh yếu kém của chính quyền trung ương.

Có 124 phiếu thuận trong tổng số 194 phiếu, phế truất thủ tướngZeidan và tạm thời bổ nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng Abdullah al-Thani làm Thủ tướnglâm thời trong thời kỳ chờ bầu lên Thủ tướng mới. Dự kiến việc bầu Thủ tướng tiếptheo sẽ diễn ra trong hai tuần tới.

Bên công tố của chính phủ báo đã áp dụng lệnh cấm đi lại vớiZeidan vì tình nghi liên quan tới việc tham ô quỹ công, theo thông tin trêntrang Facebook của cơ quan này. Nhưng báo chí Libiya nói ông Zeidan đã vượt biên giới.

Zeidan đã cảnh báo đất nước có thể rối loạn nếu không có đồngthuận về việc chọn Thủ tướng tiếp theo.

Mua dầu của phe nổiloạn

Tàu chở dầu dương cờ Triều Tiên đã cập bến cảng Al-Sidra dophe nổi dậy kiểm soát sau khi đã lọt qua vòng kiềm tỏa của hải quân Libiya baovây cảng. Tàu Morning Glory (vinh quang buổi sáng) ước tính đã nhận 234.000 thùngdầu thô. Sau đó, tàu rời bến tiến vào hải phận quốc tế thành công.

Đây là tàu đầu tiên chở được dầu từ cảng biển do chính phủ tựtrị của phe nổi dậy kiểm soát từ tháng 7 năm ngoái.

Chính phủ của ông Zeidan đã đe dọa sẽ dùng vũ lực, thậm chílà không kích để ngăn cản tàu thoát đi, mang theo dầu mua mà không có sự chophép của Tập đoàn Dầu Quốc gia Libya. Nhưng thời tiết xấu đã khiến các tàu tuầntiễu không thể theo kịp con tàu khổng lồ vào Địa Trung Hải.

Đây là thất bại cuối cùng làm tràn ly với chính phủ của ôngZeidan.

Chính phủ gặp nhiềutrắc trở

Từ khi ông Zeidan lên nắm quyền hồi tháng 11/2012, chính phủcủa ông đã gặp nhiều khó khăn trắc trở.

Ông là chính trị gia độc lập được phe tự do (liberals) ủng hộ,nhưng không thể bắt được các lực lượng cựu du kích nổi dậy phải quy thuận. Hồitháng 10 năm ngoái Zeidan đã có lúc bị họ bắt cóc ngay giữa thủ đô Libya.

Phe nổi dậy chiếm đóng cảng xuất khẩu Al Sidra cuối tháng7/2013 đang đòi được làm chính phủ tự trị miền đông Cyrenaica. Lợi nhuận thu đượctừ việc bán dầu tương tự như vừa qua sẽ do chính phủ này nắm giữ.

Khả năng dùng quân đội để tái chiếm các cảng biển từ tay phenổi dậy bị khuyến cáo là sẽ tái khởi động nội chiến và làm hư hại hạ tầng cơ sởkhai thác dầu của Libya.

Trong lúc đó đảng Đại hội Nhân dân Toàn quốc GNC và thủ tướngđổ lỗi cho nhau về nguồn gốc rắc rối trong nước.

Mặc dù bỏ phiếu phế truất thủ tướng Zeidan là một thắng lợicủa GNC, họ không có được sự ủng hộ rộng rãi của dân chúng. Tháng 12/2013 họ đãthất bại trong việc đặt nền móng cho việc thông qua Hiến pháp mới, và phải kéodài hạn làm việc đó từ đầu 2014 đến cuối năm.

Thứ ba 11/3 vừa qua họ lại tiếp tục dành quyết định lựa chọn bầutổng thống bằng quốc hội hay bằng bỏ phiếu toàn quốc lại cho Quốc hội khóa sau.Hạn bầu quốc hội khóa sau vẫn chưa được xác định.

Cựu thủ tướng Zeidan cảnh báo bất ổn trong nước sẽ tiếp diễnnếu Quốc hội không thể đồng thuận bầu được người thay thế ông.

Vấn đề Libya, như Liên Hợp Quốc đã cảnh báo, vẫn còn tiếp diễn.

Nguồn AFP