Cứu giá cổ phiếu

Hàng loạt cổ phiếu đã giảm giá rất sâu khi VN-Index liên tục phá các ngưỡng và gần chạm 1.100 điểm. Trong số các cổ phiếu giảm giá mạnh có HBC, DGC, GEX.... 

Lãnh đạo tăng cường mua vào
Để bình ổn giá cổ phiếu, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC), đã đăng ký mua vào 10 triệu cổ phiếu HBC. Có thể thấy thời gian qua, giá cổ phiếu HBC đã giảm rất sâu. Trong phiên 20/6, giá HBC chỉ còn 15.450 đồng/cổ phiếu, giảm hơn 50% kể từ đầu năm nay. Mức giảm này khiến nhiều cổ đông của Hòa Bình đứng ngồi không yên. Vì thế, dù Hòa Bình có những thông tin khả quan như đã ký kết nhiều hợp đồng hợp tác chiến với các đối tác lớn (Sun Group, DragonGroup...) và doanh thu quý I/2022 tăng 32% so với cùng kỳ, đạt gần 3.000 tỉ đồng, nhưng ông Lê Viết Hải vẫn quyết định hành động. 

Theo kế hoạch, ông Hải sẽ bắt đầu mua cổ phiếu HBC từ ngày 26/6-22/7 theo cả 2 phương thức giao dịch khớp lệnh và thỏa thuận. Số tiền mà ông Lê Viết Hải ước chi ra để mua cổ phiếu HBC tính theo mệnh giá là 100 tỉ đồng. Nếu giao dịch thành công, ông Hải sẽ tăng tỉ lệ sở hữu ở HBC từ 15,84% lên 19,9% vốn điều lệ. Sau thông tin ông Lê Viết Hải đăng ký mua vào, giá HBC đã tăng trần lên 16.500 đồng/cổ phiếu (21/6) bất chấp xu hướng giảm của thị trường.

Trước đó, nhiều lãnh đạo công ty niêm yết cũng đăng ký mua vào số lượng lớn cổ phiếu của doanh nghiệp mình. Chẳng hạn, ông Đào Hữu Duy Anh, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (DGC), đăng ký mua 1 triệu cổ phiếu DGC từ ngày 18/5-16/6. Nếu thành công, ông Duy Anh sẽ tăng tỉ lệ nắm giữ ở Hóa chất Đức Giang từ 2,92% lên 3,5% vốn điều lệ. Tương tự, ông Phạm Thanh Tùng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Công ty Chứng khoán Trí Việt (TVB), đã đăng ký mua thêm 10 triệu cổ phiếu TVB cho đầu tư dài hạn.

Hay ông Nguyễn Văn Tuấn, CEO Tập đoàn Gelex (GEX), vừa hoàn tất mua 10 triệu cổ phiếu. Tính theo thị giá trung bình trong giai đoạn đăng ký mua (24/4-24/5), ông Tuấn có thể đã chi ra khoảng 300 tỉ đồng để tăng tỉ lệ sở hữu ở Gelex từ 192,3 triệu cổ phiếu (chiếm 22,6% vốn) lên 202,3 triệu cổ phiếu (23,8% vốn).

Khó cứu được giá
Cổ phiếu GEX đã phản ứng tích cực trước tin lãnh đạo công ty mua vào. Tuy nhiên, ở phiên 24/5, GEX vẫn mất 56% giá trị so với mức đỉnh (49.350 đồng/cổ phiếu vào ngày 11/1/2022). Tính đến thời điểm hiện tại, cổ phiếu GEX tiếp tục giảm khoảng 20% nữa. 

Rõ ràng, khi đa số cổ phiếu đều giảm tới 40-50%, thậm chí giảm sâu hơn, việc cứu giá cổ phiếu càng trở nên khó khăn. Ngoài ra, như ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Chiến lược thị trường Khối Khách hàng cá nhân của Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), nhận định, đà giảm của thị trường hiện có nhiều nguyên nhân tác động như khối ngoại bán ròng, Mỹ tăng lãi suất, nỗi lo lạm phát đình đốn (stagflation), lực cầu của nhà đầu tư trong nước yếu…

Trong bối cảnh đó, cổ phiếu khó đi ngược dòng. Bản thân các lãnh đạo cũng không đủ sức để biến cổ phiếu đang trong xu hướng giảm thành tăng hoặc chững lại. Vì thế, động thái đăng ký mua vào lượng lớn cổ phiếu của giới lãnh đạo, như đánh giá của ông Lê Trí Thông, Tổng Giám đốc Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ), “thường có ý nghĩa gửi gắm thông điệp, trấn an nhà đầu tư nhiều hơn”. 

Ở góc độ công ty, theo ông Vũ Ngọc Quang, chuyên gia phân tích thuộc SSI Research, “doanh nghiệp có thể mua cổ phiếu quỹ như một hình thức đầu tư khi thấy giá cổ phiếu cách xa với giá trị thật”.

Dù vậy, việc mua cổ phiếu quỹ hiện đã khó khăn hơn. Theo Luật Chứng khoán mới, có hiệu lực từ đầu năm 2021, công ty đại chúng muốn mua lại cổ phiếu của mình phải được cổ đông đồng ý và tiến hành giảm vốn điều lệ. Ngoài ra, nếu trước đây, doanh nghiệp có thể bán hoặc dùng cổ phiếu quỹ làm cổ phiếu thưởng thì nay phải xử lý số cổ phiếu quỹ trước rồi mới được mua lượng cổ phiếu quỹ mới. Đồng thời, trong vòng 6 tháng, doanh nghiệp không được chào bán cổ phần tăng vốn.

Trường hợp doanh nghiệp mua lại cổ phiếu từ người lao động, như Thế giới Di Động vừa mua lại hàng trăm ngàn cổ phiếu dạng ESOP, hoặc công ty mua lại cổ phiếu lẻ trong đợt phát hành cổ phiếu trả cổ tức, công ty chứng khoán mua lại cổ phiếu của mình để sửa lỗi giao dịch hoặc mua lại cổ phiếu lô lẻ thì mới không bị áp dụng những quy định trên.

Ông Vũ Ngọc Quang cho rằng, các doanh nghiệp đang cần nguồn tài chính để hoạt động, đầu tư nên mức giá nào cũng là yếu tố cần cân nhắc. Mặt khác, nếu mua cổ phiếu quỹ làm giảm vốn điều lệ, có thể gây bất lợi cho một số doanh nghiệp trong các ngành như bất động sản. Vì điều kiện về vốn thường liên quan tới các hoạt động sau này như triển khai dự án hay như phát hành tăng vốn.

Về vấn đề này, ông Lâm Minh Chánh, sáng lập và Chủ tịch BizUni, tin rằng, tăng trưởng kinh doanh tốt mới là yếu tố bền vững, giúp nhà đầu tư thêm cơ sở nắm giữ đầu tư dài hạn. Theo thống kê của VNDirect, lợi nhuận ròng quý I/2022 của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán tăng 33,2% so với cùng kỳ. Trong đó, ngành hóa chất với sự đóng góp chủ yếu của Đạm Phú Mỹ (DPM), Phân bón Dầu khí Cà Mau (DCM), Hóa chất Đức Giang đã tăng trưởng lợi nhuận hơn 300%. Vì thế, dù VN-Index tiếp tục rớt gần 8% chỉ trong 20 phiên trở lại đây thì giá cổ phiếu DPM vẫn giảm ít hơn so với đà giảm của thị trường.