Nội tệ mạnh thách thức ghế của thủ tướng Australia

Hôm 8/4 vừa qua, hãng General Motors tuyên bố cắt giảm khoảng 500 việc làm tại công ty con Holden, có trụ sở tại Australia. Lý do, theo tuyên bố của giám đốc điều hành Mike Devereux, là do đồng đôla Australia (AUD) tăng quá mạnh, trong khi đồng yên và các đồng tiền khác lại quá yếu.

Nội tệ tăng quá mạnh thực sự là một thách thức lớn đối với thủ tướng Australia Julia Gillard, đặc biệt trong bối cảnh bà đang tích cực thực hiện chiến dịch tái tranh cử. Vị thế của đảng cầm quyền của bà Gillard cũng đang lung lay khi các thành viên liên đoàn lao động, những người đang đứng trước nguy cơ thất nghiệp, tỏ ra bất mãn với chính phủ.

Trong các cuộc thăm dò mới đây, bà Gillard đang kém 10 điểm so với đối thủ đảng Tự do Tony Abbott. Các cử tri ở Tây Australia, đa số đang làm việc trong các hầm mỏ, tỏ rõ sự ủng hộ ứng cử viên Abbott - người hứa hẹn sẽ loại bỏ các loại thuế đánh vào lợi nhuận từ khai thác mỏ.

Trong năm 2012, kinh tế Australia tăng 3,6%, nhưng kèm theo đó đồng AUD cũng tăng cao kỷ lục. Kể từ thời điểm sụp đổ của Lehman Brothers hồi tháng 9/2008, đồng AUD đã tăng 72% so với USD và 82% so với yên. . Trong hội nghị hôm 10/4, các nhà hoạch định chính sách và các giám đốc điều hành doanh nghiệp đều nhận định đồng AUD tăng giá là một trong những thách thức lớn nhất đối với kinh tế Australia. "Đồng AUD liên tục leo thang đang gây ảnh hưởng rất lớn với các nhà sản xuất trong nước, trong khi họ phải đối mặt với sự cạnh tranh nhập khẩu mạnh mẽ từ các doanh nghiệp quốc tế", giám đốc điều hành hãng Coca-Cola Amatil, ông Terry Davis, nói.

Thủ tướng Gillard vẫn tỏ ra khá bình tĩnh và cho rằng việc đồng AUD tăng giá là hết sức bình thường, đồng thời nhấn mạnh kinh tế Australia vẫn đang tạo ra công ăn việc làm. "Trong năm nay, kinh tế Australia tạo ra 50.000 việc làm. Năm ngoái, con số này là 100.000 việc làm. Kể từ khi khủng hoảng toàn cầu nổ ra, kinh tế Australia đã tạo ra khoảng 900.000 việc làm".

Tuy nhiên, bà Gillard lại thất bại trong việc tạo thêm công ăn việc làm ở những thành phố lớn.

Sự thịnh vượng của ngành khai khoáng Australia không thể duy trì mãi mãi và đó cũng là thách thức dành cho người giành chiến thắng trong cuộc tranh cử sắp tới.

Tại các khu ngoại ô công nghiệp phía Tây thành phố Sydney, tỷ lệ thất nghiệp lên tới 14%. Theo các cuộc thăm dò, tình trạng thất nghiệp ở thành thị có thể khiến các chính trị gia đảng Lao động của bà Gillard mất ghế trong quốc hội.

Không những phải đối mặt với nạn thất nghiệp, kinh tế Australia còn phải đương đầu với nguy cơ bong bóng bất động sản. Sự bùng nổ của ngành khai khoáng, từ quặng sắt, than cốc cho đến đồng và các loại khoáng chất, khiến giá AUD liên tục leo thang, kéo theo cả giá bất động sản. Cho đến nay, các hãng khai khoáng như Rio Tinto, BHP Billiton cũng nhiều công ty khác đang phải è cổ gánh chi phí thuê mặt bằng ngày một tăng cao, chưa kể tiền lương trả cho công nhân khai thác ở Australia cũng thuộc hàng cao nhất thế giới.

Mặc dù cố gắng thu hút cử tri bằng cách thuyết phục họ tin tưởng vào mức lương cao, song như thế chưa đủ để bà Gillard có thể san lấp khoảng cách với đối thủ Abbott. Tuy nhiên, bất kể ai giành chiến thắng, người đó cũng phải đối mặt với thực tế rằng sự bùng nổ của ngành khai mỏ Australia sẽ kéo dài mãi mãi.

Mới đây, giám đốc tài chính BHP Billiton, ông Graham Kerr, cho biết hãng dự kiến tăng trưởng kinh tế Trung Quốc - khách hàng nhập khẩu lớn nhất của ngành khai khoáng Australia - sẽ giảm còn 6%, điều này đồng nghĩa rủi ro kinh doanh của hãng sẽ tăng lên.

Để ngăn ngừa lạm phát tăng do giá đồng AUD leo thang, Ngân hàng trung ương Australia đã cho nâng lãi suất. Tuy nhiên, việc nâng lãi suất lại thu hút hàng tỷ USD đầu tư nước ngoài vào trái phiếu phủ và bất động sản. Điều này cũng khiến kinh tế Australia trở nên dễ bị tổn thương hơn.

Trong khi chính phủ Australia phải vật lộn để chống trọi với những tác động do đồng AUD tăng giá, một loạt dấu hiệu cảnh báo khác tiếp tục xuất hiện. Trong báo cáo việc làm tháng 3, tỷ lệ thất nghiệp của Australia bất ngờ tăng từ 5,4% lên 5,6%. Ngân sách chính phủ tiếp tục thâm hụt trong khi doanh thu thuế lại giảm.

Không nghi ngờ Australia là một quốc gia giàu có và thành công, song nó lại mang trong mình những mâu thuẫn khó giải quyết. Và đó cũng là một phép thử đối với thủ tướng Gillard khi cuộc tranh cử ngày một tới gần.

Nguồn Business Week/Dân Việt