Chứng khoán khó, có cổ tức lo

Đà lao dốc của thị trường chứng khoán đã cuốn bay hầu hết lợi nhuận của nhà đầu tư. Thật không dễ chịu chút nào khi chứng kiến giá cổ phiếu mình nắm giữ liên tục giảm giá. Tuy nhiên, bên cạnh sự tăng giảm của cổ phiếu, lợi nhuận của nhà đầu tư còn đến từ lợi suất cổ tức mà công ty chi trả cho cổ đông.

Chiến lược đầu tư cổ tức cao do đó thu hút được sự quan tâm, với kỳ vọng phòng ngừa được rủi ro giảm giá của cổ phiếu trước biến động vĩ mô.

Tia sáng cuối đường hầm 

Trong bối cảnh lạm phát và bất ổn địa chính trị như hiện nay, chiến lược đầu tư phù hợp là mua những cổ phiếu thuộc nhóm phòng thủ, trả cổ tức hằng năm cao hơn mức lãi suất ngân hàng, đồng thời có câu chuyện tăng trưởng để hưởng lợi từ đà tăng giá trong tương lai, theo khuyến nghị của Agriseco Research.

Sau những đợt sụt giảm mạnh, thị trường bắt đầu xuất hiện nhiều cổ phiếu có mức lợi suất rất cao. Một ví dụ là cổ phiếu BMP của Nhựa Bình Minh. Theo ước tính của Công ty Chứng khoán HSC, cổ tức năm 2022 và 2023 của BMP đạt 7.000 đồng/cổ phiếu và 7.500 đồng/cổ phiếu, trong khi giá hiện tại chỉ ở mức 60.000 đồng, tương ứng lợi suất cổ tức lên đến 12,5%/năm, cao gấp đôi mức lãi gửi ngân hàng hiện nay.

Cổ phiếu DPM của Đạm Phú Mỹ có giá 44.000 đồng, trong khi cổ tức tiền mặt theo HSC ước tính lên đến 5.000 đồng/cổ phiếu. Do đó, cổ đông của Đạm Phú Mỹ có thể nhận lợi suất cổ tức đến hơn 11%/năm. Ngoài ra, Đạm Phú Mỹ còn đang nắm giữ gần 10.000 tỉ đồng tiền mặt, đảm bảo khả năng chi trả cổ tức dài hạn trong tương lai.

Khá bất ngờ khi một cổ phiếu blue-chip vốn nổi tiếng giá cao là VNM của Vinamilk sau khi trải qua nhiều đợt giảm giá, cũng đang có mức lợi suất cổ tức hơn 5%/năm, chưa tính triển vọng cải thiện biên lợi nhuận gộp trong tương lai khi giá nguyên liệu sữa đang có xu hướng giảm và tiềm năng tăng trưởng từ các mảng kinh doanh mới.

“Nhà đầu tư nên lưu ý đến các cổ phiếu có mức chi trả cổ tức tiền mặt cao và có hoạt động kinh doanh lành mạnh. Chúng ta vẫn có nguồn thu trong bối cảnh thị trường còn khó khăn. Điều này giúp nhà đầu tư có lợi thế tâm lý để vượt qua giai đoạn khó khăn này”, ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng của Công ty Chứng khoán MB (MBS), nhận định.

Dấu hỏi chất lượng cổ tức

Tuy vậy, nhà đầu tư cũng cần lưu ý đến chất lượng của cổ tức, nhằm tránh khỏi cám dỗ từ mức cổ tức cao nhưng lại có chất lượng thấp.

Sai lầm phổ biến nhất hiện nay là nhà đầu tư hay nhầm lẫn giữa việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu và bằng tiền mặt. Chỉ cổ tức bằng tiền mặt mới thực sự là lượng tiền mà nhà đầu tư nhận được trong tay, ngược lại việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu chỉ có ý nghĩa làm tăng vốn điều lệ của công ty chứ không chia sẻ trực tiếp lợi nhuận đến tay cổ đông.

Một lưu ý khác là về tính ổn định của cổ tức, công ty cần phải đảm bảo tính vững chắc của dòng cổ tức tương lai. Thông thường điều này xảy ra ở các ngành có tính phòng thủ cao như dược phẩm, điện, nước, lương thực, thực phẩm... khi dòng tiền tương lai của doanh nghiệp ít bị tác động bởi các biến số rủi ro.

Ngoài ra, cũng cần lưu ý đến nguồn tiền dùng để chi trả cổ tức của doanh nghiệp. Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc vùng, Công ty Cổ phần Chứng khoán DSC miền Nam, cho rằng: “Điều quan trọng nhất là nhà đầu tư phải chọn được những doanh nghiệp có khả năng chi trả cổ tức bền vững, cụ thể cơ cấu dòng tiền tốt, lợi nhuận chi trả cổ phiếu đến từ hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp, chứ không phải đến từ lợi nhuận đột biến”.

Nhà đầu tư cũng cần nhìn vào lịch sử chi trả cổ tức của công ty. Đây là phép thử nhanh nhất giúp nhà đầu tư kết luận đó có phải là dạng cổ tức chất lượng hay không.
Công ty Chứng khoán VNDirect cũng cho rằng trong bối cảnh lãi suất có thể tiếp tục tăng trong những quý tới, nhà đầu tư nên duy trì thái độ thận trọng và cân nhắc dịch chuyển chiến lược đầu tư sang nắm giữ cổ phiếu giá trị và chi trả cổ tức cao.

VNDirect ưu tiên các công ty có chính sách cổ tức duy trì liên tục trong quá khứ, như trường hợp của Công ty Cổ phần Đại lý Giao nhận Vận tải Xếp dỡ Tân Cảng (TCL). Bên cạnh tỉ suất cổ tức lên đến gần 15%, công ty này còn duy trì trả cổ tức từ năm 2010. Chính sách trả cổ tức của Cao su Phước Hòa (PHR) thậm chí còn duy trì đều đặn từ năm 2009, với tỉ suất cổ tức hiện tại gần 8%.

Cuối cùng, nếu doanh nghiệp sở hữu lượng tiền mặt ròng lớn thì họ có thể sử dụng nguồn tiền đó để duy trì chính sách cổ tức cho cổ đông, dù cho hoạt động kinh doanh chính có gặp khó khăn. Hơn nữa, lượng tiền mặt lớn còn giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận tài chính trong bối cảnh lãi suất vẫn tiếp tục tăng.